Er rust een nieuwe, grote taak op de schouders van gemeenten: het regisseren van de warmtetransitie. Het Rijk helpt de gemeenten via het beleidsprogramma ‘versnelling verduurzaming gebouwde omgeving’. Het beschrijft hoe de verduurzaming van woningen, scholen, winkels en kantoren wordt versneld. Maar hoe pak je deze taak als gemeente op een goede manier op? Hoe krijg je de warmtetransitie op een goede manier georganiseerd? In Groningen werken de gemeenten hiervoor samen in het Warmte Transitiecentrum Groningen (WTCG).
Vanaf 2020 heeft Procap samen met E&E advies, Stel en Witteveen+Bos het WTCG vormgegeven en zorgt nu voor kennis en capaciteit in het transitiecentrum. Het centrum is een onafhankelijke stichting, waarin de samenwerking tussen de Groninger gemeenten, provincie en diverse partners geregeld is. Zo staat het WTCG meer op afstand van de politiek en werkt het vanuit de visie dat door samen te versnellen de inwoners van Groningen beter en sneller stappen maken. En dat is hard nodig met de torenhoge energieprijzen, toenemende energiearmoede en de beperkte beschikbaarheid van gas. Bovendien staat de regio Groningen er relatief slechter voor: inkomens zijn gemiddeld lager en het energieverbruik juist hoger door slechtere woningen.
‘De komende jaren komt het aan op de uitvoering. De gemeenten zullen daarbij worden ondersteund vanuit een Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW)’. Als onderdeel van het NPLW ‘is er een regionale ondersteuningsstructuur om de samenwerking tussen gemeenten te ondersteunen en om expertise en projectcapaciteit beschikbaar te stellen’ (Ministerie van BZK, 2022). Het WTCG is een goed werkend voorbeeld van een dergelijke ondersteuningsstructuur.
In het transitiecentrum werken Procappers Johan Duut en Martine Niezink vanuit het WTCG-adviesteam aan samenwerking op verschillende onderwerpen en op verschillende niveaus. Tussen de gemeenten en de provincie, maar ook met belangrijke regionale transitiepartners, zoals netbeheerder Enexis en woningcorporaties. Zowel voor beleidsontwikkeling als voor het in uitvoering brengen van plannen in aardgasvrije proeftuinen en andere (warmte)projecten. Gemeenten, provincie en andere partijen weten elkaar nu veel beter te vinden. Zij leren van elkaar, trekken samen op om bepaalde vraagstukken op te lossen en delen in capaciteit.
Johan is projectdirecteur van het WTCG en vertelt: “Uit onderzoek naar de uitvoeringskosten van de warmtetransitie van 2020 tot 2030 (Andersson Elffers Felix, 2020) blijkt dat de taken van gemeenten 7,4 tot 9,6 fte voor middelgrote gemeenten per jaar omvatten. Voor grote gemeenten iets meer, voor kleine gemeenten iets minder. Voor de regio Groningen gaat dat totaal om 70 tot 100 fte. Die capaciteit is er in relatie tot de juiste kennis simpelweg niet. Samenwerking is daarom een must. Ik roep andere regio’s daarom op om op een vergelijkbare manier aan de slag te gaan.”
Wil je meer weten over hoe het WTCG werkt? Neem contact op met Johan of Martine.
